شاید تصور کنید جنینی که هنور متولد نشده، هیچ سهمی از اموال فرد متوفی نمی‌برد. ولی واقعیت این است که با تحقق شرایطی، جنین هم ارث می‌برد.
یکی از شرایط تحقق ارث جنین، وجود وارث برای شخص متوفی است. بنابراین، برای این‌که شخصی بتواند وارث محسوب شود و بتواند سهمی از ارث ببرد، باید در زمان مرگ متوفی وجود داشته و در قید حیات باشد. بنابراین برای بررسی این موضوع، لازم است شرایط جنین را مورد توجه قرار دهیم.
در قوانین ایران؛ جنین در صورتی صاحب حقوق تلقی می‌شود که زنده متولد شود. متن قانون مدنی در خصوص ارث بردن جنین به این شرح است: «شرط وراثت، زنده بودن در حین فوت مورث است و اگر حملی باشد در صورتی ارث می‌برد که نطفه او حین فوت مورث منعقد بوده و زنده هم متولد شود، اگرچه فورا پس از تولد بمیرد.»
پس برای این‌که جنین بتواند از متوفی ارث ببرد، باید دو شرط همزمان محقق شود:
یک: نطفه جنین پیش از فوت متوفی منعقد شده باشد
این شرط به این معنی است که اگر نطفه حمل پس از فوت مورث منعقد شود، حمل از ارث محروم خواهد بود. این نکته را درباره تلقیح مصنوعی هم باید در نظر داشت. یعنی اگر نطفه پدر که در زمان حیات او گرفته شده و تا زمان فوت او در مرکزی نگهداری شده است، بعد از فوت او به همسرش تلقیح شود، به این دلیل که نطفه جنین پس از فوت پدر منعقد شده، جنین از ارث محروم خواهد بود. اثبات انعقاد نطفه و وجود حمل در هنگام فوت مورث، ممکن است از راه آزمایش‌های پزشکی احراز گردد. این در صورتی است که مدت زیادی از انعقاد نطفه نگذشته باشد.
دو: حمل، زنده متولد شود
بنابر شرط مذکور، اگر حمل مرده به دنیا بیاید، از ارث محروم خواهد بود و بدون در نظر گرفتن او، ارث بین سایر وراث تقسیم می‌شود. این نکته را باید در نظر داشت که حیات حمل پس از تولد، حتی برای یک لحظه کوتاه، برای ارث بردن او کافی است؛ هرچند که پس از تولد فورا بمیرد یا اصولا شرایطش به‌گونه‌ای باشد که استعداد بقا نداشته باشد؛ مانند طفلی که با ریه ناقص به دنیا آمده و از نظر اصول پزشکی، مرگ او در یک مدت کوتاه مسلم است؛ در این صورت، سهم ارث جنین پس از فوتش به وارثی که زمان فوت او وجود داشته، خواهد رسید.
از سوی دیگر، در صورتی که حیات طفل تا لحظه تولد، قطعی باشد ولی در حیات او پس از تولد تردید وجود داشته باشد، آن طفل ارث نخواهد برد. همچنین، اگر طفل در حین تولد بمیرد، یعنی بخشی از بدنش مثل سر و گردن و سینه و دستها بیرون آمده باشد و مابقی در شکم مادر باشد و در آن حال بمیرد، سهمی از ارث نخواهد برد؛ چون در این‌صورت، مشمول زنده متولد شدن نیست و طفل، زمانی زنده تلقی می‌شود که بعد از خروج کامل بدن از شکم مادر، همچنان زنده باشد.
همانطور که کسب و کار مشتریان ما بیشتر و پیچیده تر می شود، این نیاز به درک مفیدی از محیط کسب و کار جهانی دارد.
سهم‌الارث حمل یا جنین چگونه تقسیم می‌شود؟
اگر حملی که دو شرط بالا را دارد و می‌تواند ارث ببرد، مانع ارث بردن تمام یا بعضی از خویشاوندان خود شود، لازم است تقسیم ارث تا تولد او به تعویق بیفتد. به عنوان مثال، اگر متوفی یک خواهر و یک برادر دارد، اموال متوفی تا زمانی که وضعیت حمل از نظر زنده متولد شدن یا نشدن و همچنین دختر یا پسر بودن مشخص نباشد، بین خواهر و برادر متوفی تقسیم نخواهد شد. چون اگر حمل، زنده متولد شود اصلا نوبت به ارث بردن خواهر و برادر متوفی نمی‌شود و کل ارث به حمل می‌رسد.
به همین دلیل است که اگر حمل، مانع ارث بردن سایر خویشاوندان متوفی باشد، تا قبل از روشن شدن وضعیت ارث جنین، تقسیم ارث بین خویشان انجام نمی‌گیرد.
اما اگر حمل مانع ارث بردن هیچیک از خویشاوندان متوفی نباشد و آن‌ها بخواهند قبل از تولد او، ارثیه را بین خود تقسیم کنند، باید برای حمل، سهمی به اندازه سهم دو پسر، کنار بگذارند و بقیه را بین وراث تقسیم کنند. بعد از مشخص شدن وضعیت حمل، چنانچه حمل مرده متولد شود، سهم کنارگذاشته‌شده نیز، مجددا بین وراث تقسیم می‌شود.