بررسی شرایط وصی
شرایط وصی | وصی به کسی گفته میشود که بر اساس وصایت عهدی، بر مورد ثلث یا طفل صغیر به عنوان ولی منصوب میشود.
قرار دادن چند وصی چه صورتی دارد؟
قرار دادن چند وصی برای عمل به وصیت صحیح است و در این صورت لازم است که همه افرادی که به عنوان وصی انتخاب شدهاند، امور واگذار شده با هم انجام دهند جز در مواردی که وصیتکننده تصریح به امکان مستقل عمل نمودن هر یک نموده باشد.
شرایط چندگانه بودن اوصیا و مستقل عمل نمودن آنها
- در صورتی که موصی به افرادی وصیت کند که امر یا اموری را انجام دهند، بنا بر صحت انجام عمل توسط وصی اول است. به این معنا که چنانچه یک وصی امری را انجام دهد نیاز نیست وصی دوم نیز آن را تکرار کند. در صورت تکرار عمل توسط وصی دوم محکوم به بطلان بوده و بنا بر صحت عمل وصی اول گذارده میشود.
به عنوان مثال اگر دو وصی هر یک ملکی را با مبالغ متفاوت اجاره داده باشند، اصل بر صحت اجاره اول بوده و اجاره ثانی صحیح نیست مگر این که ثابت شود که اجاره نخست به مصلحت نبوده که در این صورت این اجاره باطل است. چرا که به دلیل عدم رعایت شرایط، این اجاره از محدوده اختیارات وصی اول خارج بوده است.
- در صورت فوت یکی از اوصیا، امور مربوطه به وصی یا اوصیای دیگر واگذار میشود.
- در صورت مشخص کردن چند وصی به منظور عمل کردن مستقل به وصایت، ایشان میتوانند متحداً به وصیت عمل کنند،چرا که در این صورتی امری انجام شده که مورد تایید و اتفاق تک تک اوصیا بوده است و وصایت به استقلال اوصیا در عمل موجب نمیشود که ایشان نتوانند متحداً امری را انجام دهند. در واقع تصریح به استقلال اوصیا در وصیت، خود مجوزی برای مشارکت نیز هست و ممانعتی با اتحاد آنها ندارد. لازم به ذکر است که همه اوصیا باید متفقالقول باشند و الا عمل آنها مغایر با وصیت موصی خواهد بود.
- تقسیم امور بین اوصیا به طوری که هیچ یک در امر دیگری حق اظهارنظر و دخالت نداشته باشد، در صورتی که موصی به استقلال در عمل آنها تصریح نموده باشد، ممکن نیست. هر چند به صحت عمل آنها به هر حال لطمهای وارد نمیکند چون هدف موصی انجام عمل مورد نظر بوده است.
از این رو، چنانچه اوصیا به منظور پیشبرد سریعتر امور، وظایف را بین خود تقسیم کنند مانعی نیست مشروط بر اینکه حق دخالت از دیگر اوصیا سلب نشود.
همانطور که کسب و کار مشتریان ما بیشتر و پیچیده تر می شود، این نیاز به درک مفیدی از محیط کسب و کار جهانی دارد.
شرایط چندگانه بودن اوصیا به منظور باهم عمل نمودن به وصیت
- اگر موصی به افرادی وصیت کرده باشد که امر یا اموری با هم انجام دهند، عمل نمودن هر یک از آنها به تنهایی صحیح نیست. علت آن است که موصی قصد داشته که آنها با همفکری به انجام امور بپردازند. با این توضیح، اگر یکی از اوصیا مستقلا به انجام کاری بپردازد، عمل او باطل بوده مگر اینکه عمل وی مورد تایید سایر اوصیا قرار گیرد. در صورتی که در شرایط مزبور، فردی به تنهایی اقدام به عمل نماید و خساراتی را به بار آورد، مسئول آن خسارات خواهد بود و باید جبران کند.
- در صورت فوت یکی از اوصیایی که موصی وصیت کرده تا با مشارکت هم عمل به وصیت نمایند و یا از بین رفتن ویژگیای که وصی مشروط به داشتن آن بوده است، تعیین نفر جایگزین توسط دادگاه انجام میشود.
- در صورتی که یکی از اوصیایی که باید با هم عمل به وصیت کنند به دلایلی مانند بیماری و غیره نتواند در عمل به وصیت مشارکت نماید، دادگاه شخص دیگری را موقتا تعیین مینماید تا در طول مدتی که وصی مزبور قادر به انجام تکالیف و امور محوله نیست، انجام این امور را موقتا بر عهده گیرد.
- ترتیب در وصایت: ممکن است موصی افرادی را به ترتیب برای عمل به وصیت انتخاب کند. به این صورت که فرد نخست پس از فوت موصی عمل به وصیت نموده و در صورت فوت وصی اول یا ناتوان شدن وی در انجام تکالیف محوله، وصی دوم انجام امور را پیگیری نماید و به همین منوال، وصی سوم و چهارم و غیره.
- وصایت به انتخاب وصی: موصی میتواند به وصی خود اختیار انتخاب وصی را نیز بدهد. به عنوان مثال وصیت کند که وصی حق دارد فرد دیگری را به عنوان وصی انتخاب نماید تا بعد از فوت او اداره اموری را که بر عهده داشته را به عهده گیرد.
- اختیارات و وظایف وصی: در حال حاضر هیچ مقام رسمی ناظر بر کارهایی که وصی انجام میدهد وجود ندارد. وصی لازم است تا به اموری که عهدهدار آنها شده جامه عمل بپوشاند، در غیر این صورت وصی بودن از او سلب میشود و اگر خساراتی به بار آورده باید جبران خسارت کند. با برکنار شدن وصی، دادگاه وصی جدیدی را تعیین مینماید که البته قابل تغییر هم نیست. اما در صورتی وصی جدید نیز خیانتی کند، اصل بلا تغییر بودن برداشته شده و امکان انتصاب وصی جدید توسط دادگاه وجود خواهد داشت.
- عدم امکان واگذاری وصیت به دیگری: موصی برای انتخاب وصی خود قاعدتا دلایلی داشته از جمله برخی ویژگیهای شخصیتی وصی. بنابراین وصی نمیتواند به منظور شانه خالی کردن از مسئولیت، امور محوله را به فرد دیگری موکول کند مگر اینکه موصی در وصیت خود تصریح کرده باشد که وصی چنین حقی را دارد.
البته انتخاب وکیل برای انجام برخی امور توسط وصی اشکالی ندارد مگر اینکه موصی در وصیت خود صراحتا اعلام کرده باشد که وصی حق انتخاب هیچ وکیلی را نخواهد داشت و به تنهایی باید به انجام تکالیف و وظایف بپردازد.
- امانتداری وصی نسبت به اموال موصی: وصی باید در امانتداری کوشا باشد. امانتداری از اموال در صورتی که با کوتاهی همراه باشد و باعث تلف شدن آن شود موجب ضمان وصی خواهد بود و باید خسارت را جبران کند. اما گاهی علیرغم توجه باز هم ممکن است ضرری متوجه اموال موصی شود. پرسشی که ممکن است پرسیده شود این است که در این صورت ایا وصی ضامن است؟ پاسخ این است که در صورتی که کوتاهی از او صورت نگیرد و تمام مراقبتهای لازم را انجام دهد ولی مالی تلف شود، ضامن نخواهد بود.
دیگر مقالات:
چرا ارث مرد دو برابر ارث زن است؟