همه چیز درباره گواهی انحصار وراثت

همه چیز درباره گواهی انحصار وراثت

 

 

 

 

 

انحصار وراث و تقسیم سهم الارث یکی از موضوعات اساسی جامعه ما محسوب می­شود و اختلاف نظر زیادی بین حقوقدانان در رابطه با مبحث ارث وجود دارد. ارث یا ترکه حق معمول هر فردی به شمار می­رود و در شرع احکام زیادی در رابطه با ارث صادر شده است. دیون و بدهی های متوفی جزو مباحث اصلی در تقسیم سهم الارث است و تا زمانی که دیون مورث اداء نشده است، امکان انحصار وراثت وجود ندارد. درواقع دیون متوفی بخشی از ارث محسوب می­شوند و وراث قبل از تقسیم سهم الارث باید اقدام به پرداخت بدهی های مورث کنند. به عبارت بهتر مسئله انحصار وراثت متوقف بر ادای دیون مورث است. درواقع اگر وراث اقدام به پرداخت دیون متوفی نکنند، اخذ گواهی انحصار وراثت برایشان دردسرساز خواهد شد. هدف از انحصار وراثت این است که سهم وراث از اموال متوفی معلوم می­شود و به این ترتیب هریک از ورثه از میزان سهم خود مطلع می­شوند. همچنین وراث برای تقسیم ارث می­توانند با توافق یکدیگر اقدام به تنظیم تقسیم نامه ارث کنند. بدون انحصار وراثت امکان تقسیم ارث و مواردی از این قبیل وجود ندارد، پس وراث در وهله اول باید نسبت به اخذ گواهی مربوطه اقدام کنند.

 

همانطور که کسب و کار مشتریان ما بیشتر و پیچیده تر می شود، این نیاز به درک مفیدی از محیط کسب و کار جهانی دارد.

 

 

مدارک لازم برای صدور گواهی انحصار وراثت

 

 

 

 

 

گواهی انحصار وراثت سند قانونی است که میزان سهم الارث و تعداد هریک از وراث و اطلاعاتی از این قبیل نیز در آن تعیین می­شود. صدور گواهی توسط مراجع قضایی انجام میشود و تا زمانی که احکام آن صادر نشده است، جنبه رسمیت پیدا نمی­کند. برای صدور این گواهی، وراث متوفی ابتدا باید فرم مخصوصی را که شامل اطلاعات تمام ورثه و میزان اموال متوفی است را تکمیل نمایند و سپس شورای حل اختلاف نسبت به این موضوع رسیدگی می­کند. چنانچه اطلاعات درج شده از سوی وراث کافی نباشد، مرجع قضایی درخواست آنها را رد می­کند و برای رسیدگی مجدد وراث باید به تکمیل اطلاعات اقدام کنند. مدارک لازم جهت صدور گواهینامه انحصار وراثت به شرح زیر است:

۱) ارائه اصل گواهی فوت متوفی و کپی برابر اصل آن: در وهله اول وراث باید اصل گواهی متوفی را تقدیم مرجع قضایی کنند. در کنار اصل گواهی، کپی برابر اصل گواهی متوفی نیز با ارائه شود. البته تاریخ فوت متوفی در سیستم های سازمان ثبت احوال ثبت می­شود و وراث برای گرفتن گواهی فوت می­توانند به این سازمان مراجعه کنند.

۲) ارائه مدارک شناسایی کلیه وراث: مدارک شناسایی کلیه وراث شامل شناسنامه و کارت ملی به همراه کپی برابر اصل آن ارائه شوند. اگر در زمان فوت متوفی نطفه ای منعقد گردد( یعنی قبل از فوت مورث جنینی حاصل شده باشد)، اطلاعات و مدارک وی به عنوان ورثه متوفی باید ذکر شود.

۳) استشهادیه محضری: در فرم مخصوصی که توسط دادگستری ارائه می­شود، نام و مشخصات کلیه وراث ذکر می­شود و توسط دو شاهد که شناختی از متوفی و وراث او دارند، امضا می­شود. این فرم در دفاتر اسناد رسمی به عنوان یک گواهی شناخته می­شود و به همین جهت اطلاعات باید دقیق و با ذکر جزئیات نوشته شوند. برای تنظیم گواهی استشهادیه، ابتدا باید فرم مخصوص شورای حل اختلاف به همراه گواهی فوت متوفی و کلیه مدارک شناسایی وراث تهیه شود، سپس به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید.

۴) کلیه اموال و دارایی متوفی توسط وراث در یک لیست مشخص به اداره مالیات تحویل داده می­شود و این سازمان جهت تایید اموال مورث، رسید مخصوص را به ورثه خواهد داد.

۵) ارائه دادخواست جهت اخذ گواهی: بعد از طی این مراحل وراث باید دادخواست جداگانه ای به همراه اسناد و مدارک تحویل مراجع قضایی دهند. سپس مراجع قضایی درخواست وراث را در روزنامه های کثیرالانتشار آگهی می­کنند تا اگر متوفی ورثه دیگری داشته باشد، از این موضوع اطلاع پیدا کند. بعد از گذشت یک ماه چنانچه اطلاعات جدیدی از ورثه احتمالی بدست نیامد، مرجع قضایی بدون تشکیل جلسه دادرسی و حضور وراث، گواهی انحصار وراثت را صادر می­کند.

لازم به ذکر است چنانچه هریک از وراث محجور باشند و طبق قانون فرد امین برای آن­ها تعیین نشده باشد، دادستان برای اخذ گواهینامه انحصار وراثت اقدام خواهد کرد.

 

اخذ گواهی انحصار وراثت چه اهمیتی دارد؟

سوالی اساسی اینجا است که گواهی حصر وراثت چه کارایی برای وراث خواهد داشت و آیا عدم اخذ این گواهی برای هریک از ورثه مشکلاتی را بوجود خواهد آورد؟ به طور کلی وراث برای انجام بسیاری از کار های حقوقی خود به گواهی انحصار وراثت احتیاج دارند. مثلا برای انجام امور قانونی اموال متوفی در دفاتر اسناد رسمی گواهی حصر وراثت ضروری است و بدون این گواهی عملا انجام کار های مربوط به ارث امکان پذیر نخواهد بود. همانطور که در ابتدای مطلب گفته شود، هدف از گواهی حصر وراثت، تعیین میزان سهم الارث هریک از وراث است و با این گواهی بسیاری از اختلافات مربوط به اموال ارثیه برطرف خواهد شد. افرادی که از اموال متوفی ارث می­برند، بر اساس رابطه نزدیکی با مورث طبق قانون در سه دسته مجزا قرار می­گیرند.

طبقه اول وراث نسبی شامل پدر، مادر، اولاد و اولاد اولاد است. طبقه اول افرادی هستند که از طریق ولادت با مورث رابطه خویشاوندی دارند. طبقه اول به سه درجه تقسیم بندی می­شود:

۱) درجه اول: پدر و مادر و اولاد   ۲) درجه دوم: اولاد اولاد یا همان نوه های متوفی ۳) اولاد اولاد اولاد( نبیره ها)

طبقه دوم وراث نسبی شامل اجداد و برادر و خواهر و فرزندان آن­ها است. طبقه دوم شامل دو درجه می­باشد که عبارتند از:

درجه اول : اجداد (مادر بزرگ و پدر بزرگ) و برادر و خواهر
درجه دوم : فرزندان خواهر و برادر و پدر‌ها و مادرهای پدربزرگ‌ ها و مادر بزرگ ها

طبقه سوم وراث نسبی شامل عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن­ها است که این طبقه به دو درجه تقسیم بندی می­شود:

۱) عمو و عمه و خاله و دایی درجه (درجه اول) و اولاد آن­ها ( درجه دوم)
۲) عمو و عمه و خاله و دایی پدر و مادر (درجه اول) و فرزندان آن­ها (درجه دوم)

 

 

 

 

تا زمانی که افراد طبقه اول هستند، طبقه دوم هیچ سهمی به عنوان ارث از اموال متوفی نخواهند داشت. همچنین در هر طبقه درجه اول نسبت به درجه دوم حق تقدم دارد. مثلا با وجود فرزندان متوفی، نوه های وی هیچ سهم الارثی ندارند. درصورتی ارث به شکل مستقیم به نوه های مورث می­رسد که متوفی پدر و مادر و اولادی نداشته باشد.

در مجموع گواهی انحصار وراثت یکی از موارد مهم در امر تقسیم سهم الارث است که وراث در اسرع وقت باید نسبت به اخذ آن اقدام کنند.