دانستنی های مهم درمورد دعوای تصرف عدوانی

دانستنی های مهم درمورد دعوای تصرف عدوانی

عمل فرد متصرف فعلی در تصرف عدوانی نوعی غصب محسوب می¬شود.

تصرف عدوانی به بیان ساده یعنی فردی به صورت غیرقانونی در ملک شخص دیگری تصرف کند و به نوعی نگذارد مالک در ملک خود تصرف داشته باشد. در این حالت متصرف سابق می­تواند با طرح دعوا تصرف عدوانی ضمن این که ادعای تصرف خود نسبت به ملک را برای دادگاه ثابت کند، تصرف ملک را از اختیار متصرف فعلی خارج کند. درواقع فرد بدون آن که رضایتی داشته باشد، مال از تصرف او خارج می شود که ممکن است مالک یا مستاجر باشد. تصرف عدوانی دو جنبه حقوقی و کیفری دارد که بحث حقوقی آن بیشتر در دادگاه مطرح می شود. در این دعوا خواهان باید ثابت کند که وی به صورت قانونی و خوانده به شکل غیر قانونی در ملک تصرف داشته است. چنانچه خواهان نتواند این ادعا را اثبات کند، درخواست وی از طرف دادگاه پذیرفته شده نیست. همچنین در تصرف عدوانی هیچ الزامی مبنی بر مالکیت رسمی فرد خواهان وجود ندارد و باید تصرفات قانونی سابق را اثبات نماید، هرچند خوانده مالک رسمی ملک باشد. به عبارت بهتر موضوع اصلی در این دعوا تصرف سابق است نه مالکیت فعلی. دعوای مربوط به تصرف عدوانی در دادگاه محل وقوع ملک با ارائه دادخواست از سوی متصرف سابق علیه متصرف فعلی مطرح می­شود.

شرایط رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی
ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی درمورد  تصرف عدوانی بیان می­دارد : ادعای متصرف سابق مبنی بر این که دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می­نماید.
طبق این ماده دعوای مربوط به تصرف عدوانی یکسری شرایط و ارکان خاصی دارد که برای رسیدگی قانونی باید تمام این شرایط وجود داشته باشد. درصورتی که دعوا یکی از شرایط زیر را نداشته باشد، توسط مرجع قضایی رسیدگی نمی­شود.
۱) سابقه تصرف خواهان: فرد خواهان باید طی مدت زمان مشخصی از مال استفاده کرده باشد تا تصرف وی محرز گردد. چنانچه سابقه تصرفی نداشته باشد، نمی­تواند چنین دعوایی را مطرح کند.
۲) عدم سبق تصرف خوانده: یکی از شرایط اصلی تصرف عدوانی این است که خوانده بدون اجازه خواهان از ملک بهره برداری کند. چنانچه خوانده قبل از خواهان سابقه تصرف در ملک را داشته باشد، نمی­توان چنین دعوایی را مطرح کرد. درواقع زمانی دادگاه می تواند حکم رفع تصرف عدوانی را صادر کند که خوانده بعد از خواهان تصرف غیر قانونی در ملک داشته است. به همین جهت اثبات این مورد برعهده فرد خواهان است.
۳) عدوانی بودن تصرف خوانده: فرد خوانده باید به زور و غیر قانونی در ملک تصرف کند تا دادگاه به این دعوا رسیدگی کند.
۴) غیر منقول بودن اموال تصرفی: دعوای مربوط به تصرف عدوانی تنها برای اموال غیرمنقول مطرح می­شود.

یکی از شرایط اقامه دعوا تصرف عدوانی، سابقه تصرف خواهان در ملک است که باید برای دادگاه ثابت شود.

همانطور که کسب و کار مشتریان ما بیشتر و پیچیده تر می شود، این نیاز به درک مفیدی از محیط کسب و کار جهانی دارد.

تفاوت بین  تصرف عدوانی، خلع ید و تخلیه ید

دعاوی تصرف عدوانی، خلع ید و تخلیه ید به ظاهر یکسان هستند اما تفاوت های اساسی به لحاظ طرح دعوا دارند.

دعوای مربوط به تصرف عدوانی با خلع ید و تخلیه ید تفاوت هایی دارد که در ابتدا به تفاوت دعوای خلع ید با تصرف عدوانی می پردازیم.
– تصرف عدوانی فقط درمورد اموال غیر منقول مطرح است اما خلع ید برای اموال منقول و غیرمنقول می تواند مطرح شود.
– احکام خلع ید باید با قاطعیت صادر شوند تا به اجرا درآیند. اما اجرای احکام تصرف عدوانی بدون قطعیت جایز است.
– طبق قانون امکان رسیدگی به  تصرف عدوانی خارج از نوبت دادرسی وجود دارد.
– در خلع ید سند مالکیت دلیل قطعی طرح دعوا و مالکیت است اما در تصرف عدوانی سابقه تصرف دلیل محکمه پسند و قانونی به شمار می­رود و مالک با سند مالکیت، مالکیت خود را تنها بر اموال غیر منقول اثبات می­کند.
– باتوجه به این که تصرف عدوانی یک دعوای غیر مالی است، هزینه دادرسی آن با دعاوی غیر مالی پرداخت می­شود. خلع ید یک دعوای مالی به شمار می­رود و ملاک محاسبه هزینه دادرسی، ارزش منطقه ای ملک است.
مهم ترین تفاوت بین تصرف عدوانی و تخلیه ید آن است که در تصرف عدوانی ملک به صورت غیر قانونی و بدون اذن متصرف سابق انجام می­گیرد ولی در تخلیه ید، ملک به صورت قانونی و اجازه متصرف سابق به متصرف فعلی انتقال پیدا می­کند.

دعوای تصرف عدوانی از جنبه کیفری

در تصرف عدوانی کیفری مال غیر منقول بدون اذن مالک و با علم به موضوع و عمدا از تصرف مالک خارج شده است.

در  تصرف عدوانی کیفری برخلاف جنبه حقوقی، شاکی باید مالک رسمی ملک باشد و در این حالت مالکیت رسمی مالک، ملاک مراجع قضایی است. همچنین رسیدگی به دعاوی تصرف عدوانی کیفری خارج از نوبت دادرسی نیز رسیدگی می­شود. جنبه حقوقی تصرف عدوانی اغلب پرونده های دادگستری را به خود اختصاص داده است و جنبه کیفری آن کمتر مورد بحث و رسیدگی قرار می گیرد.
مواد مرتبط با تصرف عدوانی شامل این موارد است: مواد ۱۵۸، ۱۵۹، ۱۶۰، ۱۶۱ و ۱۶۳ تا ۱۷۶ قانون آیین دادرسی مدنی، ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات. تصرف عدوانی یکی از موضوعات مهم و پیچیده در قانون کشورمان است که برای اقامه دعوا و طرح دادخواست در این زمینه حتما از مشاوره کارشناسان حقوقی و وکلا مجرب بهره بگیرید.