بررسی کامل مفهوم سقوط دعوا و موارد صدور قرار آن

بررسی کامل مفهوم سقوط دعوا و موارد صدور قرار آن یکی از موراد حقوقی است که می‌خواهیم در این بخش از مقاله به آن به صورت کاملی بپردازیم.

اقامه دعوا که به معنی اجرای حق می‌باشد، در قانون نظام حقوقی کشور ایران حق مسلم هر انسان می‌باشد. از این رو امکان محروم کردن کسی در دادگاه برای اقامه دعوا وجود ندارد. البته لازم به ذکر است که در شرایط خاصی امکان اقامه دعوا در دادگاه و درخواست رسیدگی به آن وجود ندارد. در اصلاحات حقوقی به این حالت، سقوط دعوا می‌گویند. آگاهی از سقوط و قرار سقوط دعوا بسیار مهم و ضروری می‌باشد.

موارد مفهوم سقوط دعوا با توجه به مقررات آیین دادرسی مدنی شامل چند مورد می‌شود که عبارت است از زوال حق اصلی و صدور حکم قطعی. مورد دیگری نیز وجود دارد که سقوط دعوا در نتیجه استرداد دعوا یا همان صدور قرار سقوط دعوا می‌باشد. به همین خاطر در ادامه به موضوع سقوط دعوا و موارد سقوط آن می‌پردازیم.

سقوط دعوا به چه معنا می‌باشد؟

با توجه به قانون اساسی کشور، دادخواهی و شکایت حق قطعی هرکس می‌باشد. هر شخصی برای شکایت باید به دادگاه‌های منصفه مراجعه کند.

تمامی مردم این حق را دارند به دادگاه‌های صالح و پاک دسترسی داشته باشند. امکان منع کردن هیچ شخصی از دادگاهی که حق اوست، وجود ندارد.

قرار سقوط دعوی یکی از گونه‌های قرارهای قاطع دعوا می‌باشد. البته در مواردی امکان دارد بخاطر دلایلی، حق اقامه دعوا از شخص ادعا کننده گرفته شود.

به این حالت زوال یا سقوط دعوا می‌گویند. قرار سقوط دعوا توسط دادگاه در موارد زوال دعوا نوشته و فرستاده می‌شود.

قرار سقوط دعوا طبق قوانین آیین دادرسی مدنی، مواقعی که دعوا قبل از صدور حکم زدوده شود، صادر می‌شود.

 

موردهای سقوط یا زوال دعوا

 

طبق قانون شیوه دادرسی مدنی، سقوط دعوا در موارد مختلفی اتفاق می‌افتد.

دادگاه در حالاتی که دعوا از بین رود، قرار سقوط را می‌فرستد.

 

زوال دعوا امکان دارد به دلیل سه عامل پیش بیاید:

• اول؛  صدور حکم قطعی

بررسی و صادر شدن حکم قطعی در دادگاه موجب می‌شود که اختلافات بین دو طرف دعوا تمام شود؛ پس زمانی که حکم قطعی از سمت دادگاه صادر شود، رسیدگی مجدد به دعوا امکان ندارد و در اصطلاح از اعتبار امر مختومه برخوردار می‌شود.

• دوم؛ دعوا در نتیجه زوال حق اصلی

موضوع گفته شده هم یکی دیگر از موردهای فرستادن قرار سقوط دعوا می‌باشد.

در گونه‌هایی که حق شخصی به هر دلیلی از بین برود، به همان ترتیب دعوا هم از بین می‌رود.

سقوط دعوا به دو گونه‌ی زوال غیر ارادی و زوال ارادی قسمت می‌شود.

برای مثال، هنگامی که فردی از حق خود کاملا ارادی بگذارد، به دلیل اینکه خودش این حق را از خودش گرفته است، در نتیجه امکان اقامه دعوا در دادگاه را به وسیله این حق ندارد.

• سوم؛ سقوط دعوا در نتیجه استرداد دعوا ( به معنی صدور قرار زوال دعوا)

طبق قانون شیوه دادرسی مدنی بند ج ماده ۱۰۷، در حالتی که خواهان پس از اتمام مذاکره‌های طرفین، درخواست استرداد دعوا کند و خواننده با استرداد دعوا موافقت نکند، در این صورت خواهان می‌تواند از دعوای خود کاملا صرف نظر کند. در این صورت قرار سقوط دعوا صادر می‌شود؛ در نتیجه این دعوا اعتبار قضیه امر، حالت مختومه پیدا می کند.